Πριν από μερικούς μήνες, απ’ αυτές εδώ τις στήλες, ο υπογράφων επιχείρησε να συμβάλει στον προβληματισμό και την αναζήτηση λύσεων για το οξύτατο πρόβλημα των αστέγων. Τα πρόσφατα δημοσιεύματα για την εξέλιξη των πραγμάτων δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού και αναβολών. Παρά την συνδρομή πολλών φορέων και απλών ανθρώπων, τα αποτελέσματα υπολείπονται των αναγκών.
Πέρα από έλλειψη ουσιαστικής πολιτικής βούλησης, την έλλειψη επαρκών πόρων (ανθρώπινων και άψυχων), αυτό που ολοφάνερα λείπει είναι ο συντονισμός. Κάποτε, στην Ελλάδα που υμνεί το μέτρο γιατί πάντοτε της λείπει, υπήρχε Υπουργείο Συντονισμού. Τώρα, για τα οικονομικά κ.ά. θέματα της κυβέρνησης, συστήνεται γραμματεία υπαγόμενη στον Πρωθυπουργό (Καγκελαρία την παρομοιάζουν τα ΜΜΕ, ας ελπίσουμε πως δεν θα εξελιχτεί σε κιγκαλερία…).
Όμως ο συντονισμός στη βοήθεια που αρκετοί προσφέρουν προς αστέγους και φτωχούς συμπολίτες μας δεν είναι μια απλή τεχνική έννοια. Είναι αναντικατάστατος όρος διασφάλισης ότι η όποια βοήθεια μέσω, π.χ. ευρωπαϊκών προγραμμάτων, χορηγιών, δωρεών, αυτοπρόσωπης εθελοντικής συμμετοχής κ.ά., ΔΕΝ θα έχει την τύχη της βοήθειας προς τις διαχρονικώς δοκιμαζόμενες αφρικανικές κοινωνίες. ΔΕΝ θα γίνει δηλαδή μέσο πλουτισμού για επιτήδειους (φύλαρχους ή μη…) ή/και δεν θα κατατίθενται σε άλλες «προτεραιότητες». Κι αυτό πρέπει να διασφαλιστεί ώστε κάθε -ουσιαστικά και όχι επικοινωνιακά- ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΟΣ, να γνωρίζει πως η προσφορά του πιάνει τόπο, αλλά και για να επιτευχθεί η βέλτιστη κατανομή πόρων.
Θα ήταν ευχής έργο πρωτοβουλίες καταρτισμένων συνανθρώπων μας στην διοίκηση, την πληροφορική, την οργάνωση αναλόγων εγχειρημάτων να ετοίμαζαν τα λειτουργικά – γραφειοκρατικά μα τόσο αναγκαία εργαλεία ( π.χ. χωρική βάση δεδομένων ανοικτή σε αποκεντρωμένη ενημέρωση), πριν η ανάγκη γι‘ αυτά καταστεί μια ακόμη «απορρόφηση» εθνικών ή κοινοτικών πόρων, από αυτούς που τόσο αποδοτικά (!) χειρίζονται υπουργεία, περιφέρειες, δήμοι και φορείς.
Κάθε οργανισμός, ιδιωτικός ή δημόσιος, επιχείρηση, σύλλογος επιστημονικός ή κοινωνικός, συνδικαλιστικός ή πολιτικός φορέας, η εκκλησία κ.ά. που μπορεί να αγκαλιάσει και να υποστηρίξει ένα τέτοιο εγχείρημα πρέπει να κινηθεί αμέσως.
Οι καιροί ου μενετοί.
Κίμων Ε. Φουντούλης
Δημοτικός Σύμβουλος Χαϊδαρίου
Πολίτες σε Δράση
Οικολόγοι Πράσινοι
Αναδημοσιεύουμε παλαιότερο κείμενο του Κ. Φουντούλη σχετικά με την οργάνωση της παροχής βοήθειας στα θύματα της οικονομικής κρίσης. Είχε δημοσιευτεί τον Φεβρουάριου του 2012 στο έντυπο Χαϊδάρι Σήμερα.
ΑΣΤΕΓΟΙ ΛΟΓΩ Α-ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ
Η κοινωνία μας με οδύνη διαπιστώνει ότι η επελαύνουσα οικονομική κρίση προκαλεί καταστροφή ατόμων και οικογενειών και αποσαθρώνει τις διαπροσωπικές σχέσεις. Άνθρωποι βρίσκονται από τη μια μέρα στην άλλη άστεγοι, ψάχνοντας καταφύγιο στο δρόμο. Δεν είναι αποτέλεσμα φυσικής καταστροφής όπως ο σεισμός, η φωτιά, η πλημμύρα και γι αυτό δεν προβλέπεται αποκατάσταση! Τσακισμένοι από το φόβο, χωρίς ηθικό, στερούνται και τα πιο στοιχειώδη που θα τους επιτρέψουν να διατηρήσουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ώστε να είναι σε θέση να ξαναδιεκδικήσουν μια θέση εργασίας. Θα ήταν αδιανόητο να αφεθούν στην τύχη τους, χωρίς οργανωμένη φροντίδα ανεξαρτήτως πολιτικών εξελίξεων και κατευθύνσεων.
Βεβαίως το θέμα των αστέγων δεν είναι καινοφανές. Τα “χαρτόκουτα” φιλοξενούν σταθερά έναν πληθυσμό από εξαρτημένους (αλκοόλ, ναρκωτικά), άτομα σε οικονομική αδυναμία λόγω ψυχολογικών και λοιπών προσωπικών προβλημάτων κτλ.
Ασφαλώς είναι αναγκαία η διάκριση των κατηγοριών των αστέγων, καθώς δεν πρέπει να «πολτοποιούνται» όλοι μαζί, διότι έτσι επιβαρύνονται και οπισθοδρομούν πολύ περισσότερο οι απλώς οικονομικά αδύνατοι.
Φυσικά βοήθεια χρειάζονται όλοι. Όμως στο «χειρουργείο της μάχης» ή σε συνθήκες ξέφρενου καπιταλισμού, υποχρεωτικά θα υπάρξουν προτεραιότητες.
Στέγη και ασφάλεια
Η ανάγκη της στέγασης των νεόπτωχων είναι άμεση. Όμως, πώς και πού; Στην Ελλάδα, με τις πάμπολλες σχολάζουσες κτιριακές υποδομές, το ερώτημα για την στέγαση πρέπει να έχει μόνο χρονικό ερωτηματικό. Πότε δηλαδή τα υπάρχοντα κλειστά ή υπολειτουργούντα κτίρια θα παρέχουν φιλοξενία αστέγων. Π.χ. κλειστά δημόσια κτίρια, ανενεργά στρατόπεδα εντός ή εγγύς πόλεων, νοσοκομεία με άδειες πτέρυγες ή/και κλίνες, κτίρια διοίκησης κ.ά. Προφανώς αφού ελεγχθούν ως προς την ασφάλεια και χρηματοδοτηθεί η μετατροπή των αναγκαίων υποδομών υγιεινής.
Ποιοι φορείς μπορούν να φέρουν σε πέρας τέτοιο έργο; Η δυνατότητα του Ελληνικού Στρατού είναι δεδομένη. Σε κάθε φυσική καταστροφή δίνει το παρόν. Θα το δώσει και για τα θύματα της οικονομικής καταστροφής των ημερών μας στήνοντας την αρχική υποδομή, υλική και άυλη, πριν επιστρέψει στο κυρίως έργο του- την άμυνα σε επικίνδυνους καιρούς! Τι άλλο μπορεί να παράσχει ο Ελληνικός Στρατός; Την ασφάλεια, δίνοντας την τεχνογνωσία και διακριτική στήριξη στους ίδιους τους αστέγους για τον καθημερινό καταμερισμό εργασιών και φύλαξης. Επισημαίνεται εδώ πως η παροχή προσωρινής στέγης (ύπνου) για να ‘ναι ασφαλής για τον κάθε άστεγο, κατά κανόνα και άνεργο (άτομο ή οικογένεια), προϋποθέτει τήρηση κανόνων. Γι’ αυτούς που ως νεόπτωχοι βρίσκονται μέρα τη μέρα στο δρόμο, οι κανόνες αποτελούν διαβατήριο επανόδου σε εργασία – κοινωνία, μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Μπορούν κι άλλοι φορείς να αναλάβουν επιτυχώς ή και με μικρότερο κόστος ανάλογο εγχείρημα; Η Εκκλησία, μεγάλοι δημόσιοι καθετοποιημένοι οργανισμοί ή και ιδιωτικοί, Τοπική Αυτοδιοίκηση, ανθρωπιστικές οργανώσεις (Ερυθρός Σταυρός, Γιατροί χωρίς Σύνορα, Γιατροί του Κόσμου κ.ά.), έχουν τεχνογνωσία και μπορούν να συμβάλλουν στην προσπάθεια φιλοξενίας και υποστήριξης αστέγων.
Χωρίς όμως κεντρικό σχεδιασμό και πρότυπα, υπάρχει κίνδυνος περιορισμένης απόδοσης των επιμέρους προσπαθειών, που συνεχώς πυκνώνουν σ’ όλη την Ελλάδα, φωτίζουν και διακόπτουν την μαυρίλα, δείχνουν πως η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά δεν χάθηκαν. Η άμεση αναπροσαρμογή των σχεδίων Πολιτικής Προστασίας (και η σύνταξη «οδηγού αντιμετώπισης») ίσως είναι η πλέον ενδεδειγμένη λύση, μαζί με την κάλυψη του ήδη επισημασμένου νομοθετικού κενού περί αστέγων και την επέκταση της Πρόνοιας και σε αυτούς τους ανθρώπους.
Έχουμε αποδείξει πως μπορούμε
Πολλά έχουμε να διδαχτούμε από την επανεξέταση όσων έζησε η χώρα τον 20ό αιώνα. Προσφυγιά και αποκατάσταση, μεταπολεμική και μετεμφυλιακή ανασυγκρότηση, βοήθεια σε πληγέντες από σεισμούς και άλλες φυσικές καταστροφές. Η προσέγγιση της ελληνικής Πολιτείας αλλά και των αποστολών ξένης βοήθειας στην επίλυση των τότε προβλημάτων θα (ξανα)δώσει χρήσιμες ιδέες, θα δείξει παραδείγματα προς αποφυγήν.
Λεφτά υπάρχουν; Προφανώς δεν περισσεύουν. Ακόμη κι αν υπάρξουν πλούσιες δωρεές, οι «μακρυχέρηδες» (άτομα ή θεσμοί) δεν λείπουν. Δεν θα πρέπει όμως να αποθαρρύνουν την προσφορά, παρά την απαράδεκτη λειτουργία της πολιτείας στα ειδικά ταμεία όπως της Αποκατάστασης Πυροπαθών αλλά και το Πράσινο ταμείο. Προγραμματισμός, διαφάνεια, έλεγχος σε όλα τα επίπεδα, είναι η αυτονόητη συνταγή. Επίσης αποδοχή, εκ μέρους των συμμετεχόντων στη διαχείριση, ελέγχου στο ΠΟΘΕΝ του οποίου ΕΣΧΕΣ των!
Είναι αναγκαίο αμέσως να επαναπροσδιοριστούν και αναπροσανατολιστούν όλοι οι διαθέσιμοι πόροι για την στήριξη ζωών –και εδώ ούτε το ΔΝΤ ούτε η ΕΕ μπορούν να ‘χουν αντιρρήσεις, δηλ. δεν επιτρέπεται να τους αφήσουμε περιθώριο για κάτι τέτοιο! Τα αναμενόμενα κονδύλια για την ανακούφιση της ανεργίας που ήδη αναμένονται από τους ΟΤΑ μπορούν να δώσουν μια πρώτη ανάσα.
Τα παραπάνω αποσκοπούν στην πυροσβεστική αντιμετώπιση της ανάγκης των πτωχευμένων άστεγων σε μια «δημοκρατία» που «απέφυγε» (έως σήμερα) την «ασύντακτη χρεωκοπία». Στόχος πρέπει να΄ναι η επαγγελματική και στεγαστική αποκατάσταση π.χ. με επιδότηση ενοικίου κ.ά. μέτρα. Τα γεγονότα όμως είναι πεισματάρικα και οι ζωές χάνονται σε δευτερόλεπτα …
