Με σημαντική καθυστέρηση αναμένεται η παράδοση και λειτουργία του σταθμού του Μετρό Αγ. Μαρίνα, στα όρια Αιγάλεω – Χαϊδαρίου – Αγ. Βαρβάρας το επόμενο διάστημα. 

Γράφει ο Κίμων Ε. Φουντούλης *

Το Μετρό διεκδικεί τον τίτλο του σημαντικότερου μεγάλου έργου στη χώρα μας, τουλάχιστον στην περίοδο μετά την πτώση της τελευταίας στρατιωτικής δικτατορίας. Είναι έργο που επηρεάζει θετικά την καθημερινότητα εκατοντάδων χιλιάδων Αθηναίων (… με την ευρεία έννοια!) και επισκεπτών της πόλης, διευκολύνοντας την μετακίνησή τους δίχως καθυστερήσεις. Είναι όμως άμοιρο αρνητικών συνεπειών;

Η πρόσφατη φθίνουσα πορεία των λιανικών πωλήσεων που συνοδεύεται από διακοπή λειτουργίας πολλών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (συχνά και μεγαλύτερων) αποδίδεται στην κακή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, που αποκαλύφθηκε λόγω και της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και επιδεινώνεται από τις συνταγές διάσωσης.

Στις περιοχές πέριξ του Κέντρου των Αθηνών και σε μικρή (χρονική) απόσταση από αυτό π.χ., όπως το Αιγάλεω, οι καταναλωτές έχουν πολύ περισσότερες επιλογές για ψώνια και ψυχαγωγία / αναψυχή απ’ ότι προ του Μετρό. Η ροή των εχόντων περίσσευμα καταναλωτών για αγορές στο κέντρο της Αθήνας, π.χ. Ερμού, Εμπορικό Τρίγωνο, Κολωνάκι κ.ά., έχει διευκολυνθεί σημαντικά και έχει καταστήσει την βόλτα για ψώνια ή καφέ στο κέντρο, ελκυστικότερη από ό,τι την δεκαετία του ’90. Υπ’ αυτό το πρίσμα, απώλειες στις τοπικές αγορές είναι αναμενόμενες, όταν φτάνει το Μετρό, πόσο μάλλον που μετά από λίγα χρόνια θα διευκολυνθεί δραματικά και η πρόσβαση στον Πειραιά.

Εδώ επισημαίνεται πως στο παρελθόν υπήρξαν και τοπικές αγορές, π.χ. της Νέας Ιωνίας, που επέδειξαν σημαντική άνθιση παρά την άμεση γειτνίαση με σταθμούς του Ηλεκτρικού. Γι’ αυτό και αξίζει περισσότερη μελέτη το θέμα των επιπτώσεων στις τοπικές επιχειρήσεις, ώστε να ληφθούν όλα τα δυνατά και αναγκαία μέτρα που θα συμβάλλουν στην αποτροπή ή τουλάχιστον τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων.

Μια άλλη αρνητική επίπτωση που παρατηρείται γύρω από σταθμούς Μετρό είναι η σώρευση παραβατικών συμπεριφορών. Το παράδειγμα μεγαλουπόλεων της Ευρώπης και της Β. Αμερικής, οδήγησε στην λήψη μέτρων αστυνόμευσης από την αρχή της λειτουργίας του Μετρό στην Αθήνα. Στο θέμα αυτό δεν επιτρέπεται εφησυχασμός, διότι οι σταθμοί -πολύβουοι και πολύχρωμοι- συντηρούν επιχειρήσεις (κυρίως) εστίασης γύρω τους, διευκολύνοντας όμως συχνά και παράνομες ενέργειες, ανησυχητικά αυξανόμενες στα χρόνια της οικονομικής κρίσης.

Εκεί που το Μετρό δείχνει να λειτουργεί θετικά είναι στην αγορά κατοικίας (όταν λειτουργεί βεβαίως – βεβαίως!). Η διευκόλυνση της μετακίνησης είναι πάντα κρίσιμος παράγοντας στην επιλογή στέγης.

Μία έμμεση αρνητική επίπτωση για μια πόλη όπως το Χαϊδάρι, δυτικότερο σταθμό του Μετρό στην είσοδο από Δυτική Ελλάδα αναμένεται να είναι η στάθμευση αυτών που θα αφήνουν τα οχήματά τους μέσα ή γύρω από την πόλη –κυρίως στον άξονα της Ιεράς Οδού, στην προσπάθειά τους να φτάσουν στο σταθμό του Μετρό Αγ. Μαρίνα, παρά την κατασκευή χώρου στάθμευσης.

Υπάρχουν λύσεις αποφυγής ή περιορισμού των παραπάνω αρνητικών επισημάνσεων; Ναι, τουλάχιστον σε ένα βαθμό. Χρειάζεται όμως προγραμματισμός, επιμονή και αποφασιστικότητα απέναντι σε μικρά και μεγαλύτερα συμφέροντα.

Το κέντρο του δήμου, η αγορά του, πρέπει να γίνει φιλικότερο στον κάτοικο, τον πολίτη, τον καταναλωτή. Η ξένοιαστη και ασφαλής μετακίνηση πεζών είναι προϋπόθεση. Την έχει ανάγκη κάθε μικρή επιχείρηση που χρειάζεται να επιβιώσει. 

Η σημερινή δημοτική αρχή, όπως και οι προηγούμενες, παραχωρεί συστηματικά τους ελεύθερους χώρους, πεζοδρόμια κ.λπ. σε λίγους επιχειρηματίες, αδιαφορώντας για την συνολική λειτουργία της αγοράς. Έτσι όμως η ήδη προβληματική λειτουργία πολλών καταστημάτων –λόγω και αθέμιτου ανταγωνισμού από υπερκαταστήματα (δήθεν μικτά) υπό τις ευλογίες των αδειοδοτούντων- καθίσταται ακόμη πιο δυσχερής και τα λουκέτα πολλαπλασιάζονται. 

Χρειάζονται και πρωτοβουλίες εμπλουτισμού δραστηριοτήτων στην αγορά ώστε να προσελκύει και εξυπηρετεί πληρέστερα τους καταναλωτές. Και επειδή οι θέσεις στάθμευσης δύσκολα αυξάνουν, όσοι περισσότεροι περπατούν ή ποδηλατούν ή χρησιμοποιούν μοτοσικλέτες διευκολύνουν ΟΛΟΥΣ. Κίνητρα και υποστήριξη λοιπόν για τον πεζό, τον ποδηλάτη, τον μοτοσικλετιστή.

Για την αντιμετώπιση της στάθμευσης όσων προσέρχονται κοντά σε σταθμούς Μετρό απαιτείται συνδυασμός πολλών μέσων:

α) Διασφάλιση κάθε δυνατής θέσης στάθμευσης κοντά στους προσαγωγούς δρόμους, στην περίπτωση του Χαϊδαρίου, ΝΕΟΑΚ και Ιερά Οδός και

β) Κυκλικές γραμμές λεωφορείων, που θα μεταφέρουν τους εποχούμενους στο σταθμό Μετρό. Δίνοντας θέση στάθμευσης “μακριά” από τον σταθμό, σε συνδυασμό με φιλική μετακίνηση προς και από τον σταθμό, αποφεύγεται η φόρτιση της γύρω περιοχής και περιορίζεται η όχληση των κατοίκων. Τότε μπορείς να αστυνομεύσεις με αυστηρότητα όσους αρνούνται να σεβαστούν την πόλη.

* Παραγωγή και στήριξη στο Χαϊδάρι